Η Eπίδραση του Υαλουρονικού Οξέος (HA) σε Ασθενείς με Βλεννογονίτιδα λόγω Χημειοθεραπείας. Βιβλιογραφική Ανασκόπηση.
Ιωάννα Αρβανιτάκη, Οδοντίατρος
Μαριαμήνα Παπασωτηρίου, Οδοντίατρος
Σμαράγδα Διαμαντή, Επίκουρη Καθηγήτρια Στοματολογίας EUC
Τίτλος Εργασίας:
Ελληνικά: Η Επίδραση του Υαλουρονικού Οξέος (HA) σε Ασθενείς με Βλεννογονίτιδα λόγω Χημειοθεραπείας. Βιβλιογραφική Ανασκόπηση
Αγγλικά: The Effect of Hyaluronic Acid (HA) on Patients with Mucositis due to Chemotherapy: A Literature Review
Ονόματα συγγραφέων:
Ελληνικά:
- Ιωάννα Αρβανιτάκη, Οδοντίατρος
- Μαριαμήνα Παπασωτηρίου, Οδοντίατρος
- Σμαράγδα Διαμαντή, Επίκουρη Καθηγήτρια Στοματολογίας, EUC
Αγγλικά:
- Ioanna Arvanitaki, Dentist
- Mariamina Papasotiriou, Dentist
- Smaragda Diamanti, Assistant Professor of Oral Medicine, EUC
Εισαγωγή: Η βλεννογονίτιδα του στόματος (Oral Mucositis) είναι μια συχνή επώδυνη και εξουθενωτική παρενέργεια της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας. Προκαλείται κυρίως από το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, τα οποία οδηγούν σε νέκρωση των επιθηλιακών κυττάρων με αποτέλεσμα την εμφάνιση βλαβών στο στοματικό βλεννογόνο. Η παρούσα ανασκόπηση εξετάζει πέντε μελέτες που αξιολογούν την αποτελεσματικότητα του υαλουρονικού οξέος (Hyaluronic Acid) στην πρόληψη και τη θεραπεία της στοματικής βλεννογονίτιδας που προκαλείται από χημειοθεραπεία (Chemotherapy-Induced Oral Mucositis).
Μέθοδος: Από 268 αρχικά αποτελέσματα εντοπίστηκαν 57 σχετικές μελέτες μέσω συστηματικής βιβλιογραφικής αναζήτησης που αξιοποίησε τις βιβλιοθήκες PubMed, Scopus και Google Scholar. Πέντε (5) από αυτές τις μελέτες επιλέχθηκαν με βάση την έμφαση που έδιναν στην CIOM και τα σκευάσματα HA.
Αποτελέσματα: Οι μελέτες διερεύνησαν τις επιδράσεις μιας ποικιλίας σκευασμάτων HA, όπως εμπλουτισμένο HA (Mucosamin), υψηλού μοριακού βάρους HA (H-MW-HA) και υδρογέλες με βάση το HA. Πειράματα in vitro έδειξαν ότι το HA μειώνει τα επίπεδα δραστικών μορφών οξυγόνου (Reactive Oxygen Species) και αποτρέπει τη γήρανση των ινοβλαστών, μετριάζοντας έτσι τη βλάβη που προκαλείται από το οξειδωτικό στρες. Πειράματα σε μοντέλα ποντικών με ΟΜ που προκλήθηκε από 5-φθοροουρακίλη (5-FU), το H-MW-HA μείωσε σημαντικά τη βαρύτητα της βλάβης, και τη δραστηριότητα του ενζύμου κυκλοοξυγενάση-2 (COX-2). Αυτό επιτεύχθηκε με την καταστολή των δεικτών φλεγμονής (IL-6, CXCL1/KC) και την ενίσχυση της δραστηριότητας των αντιοξειδωτικών ενζύμων.
Η κλινική έρευνα των Cirillo et al., (2015) έχει καταδείξει τα πλεονεκτήματα των αερολυμάτων HA στη μείωση της εμφάνισης και της σοβαρότητας της ΟΜ σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χημειο-ακτινοθεραπεία. Σε άλλη μελέτη των Aygunes et al. (2024) βρέθηκε ότι το στοματικό διάλυμα HA είναι πιο αποτελεσματικό από το διττανθρακικό νάτριο ή τα συνδυασμένα διαλύματα στην ενίσχυση των χρόνων επούλωσης και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Από όλες τις παραπάνω μελέτες φαίνεται ότι το υαλουρονικό οξύ (HA) παρουσίασε σταθερά αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και κυτταροπροστατευτικές ιδιότητες, προάγοντας την επιθηλιακή επούλωση και μειώνοντας το φλεγμονώδες φορτίο που σχετίζεται με την CIOM. Τα ευρήματα αυτά αναδεικνύουν τη θεραπευτική δυναμική των σκευασμάτων που βασίζονται στο HA, καθιστώντας τα μια αποτελεσματική παρέμβαση για τη διαχείριση της χημειοβλεννογονίτιδας. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη βελτιστοποίηση της κλινικής εφαρμογής τους.
Λέξεις – κλειδιά: Υαλουρονικό οξύ, χημειοθεραπεία, στοματικός ιστός, βλεννογονίτιδα