Δολιχή πορεία της έσω καρωτίδας αρτηρίας: αναφορά περίπτωσης μίας σπάνιας ανατομικής παραλλαγής ως τυχαίο εύρημα τραχηλικού λεμφαδενικού καθαρισμού.
Dolichoarteriopathies of the internal carotid artery: case report of a rare anatomical variation as a random finding in neck dissection
Μηνά Β., Παπαδιόχος Ι., Μπουντανιώτης Φ., Στυλιανού Μ., Μάρκου Ν., Σμπόνιας Β., Λιανού Β., Αντερριώτης Δ.
Mina V., Papadiochos I, Bountaniotis F., Stylianou M., Markou Ν., Sbonias V., Lianou V., Anterriotis D.
Εισαγωγή: Οι δολιχοαρτηριοπάθειες είναι διαταραχές στην τρισδιάστατη μορφολογία των αρτηριών που χαρακτηρίζονται από την επιμήκυνσή τους (δολιχή πορεία). Η έσω καρωτίδα αρτηρία αποτελεί μείζον τροφοδοτικό αγγείο άμεσα εμπλεκόμενο σε χειρουργικές επεμβάσεις, όπως οι τραχηλικοί λεμφαδενικοί καθαρισμοί. Η ευθεία πορεία του αυχενικού τμήματος της προς το κρανίο είναι η πλέον συνήθης, ενώ οι σπανιότερες ανατομικές της παραλλαγές περιγράφονται διαχωριζόμενες σε τρεις κατηγορίες: ελίκωση (οφιοειδής πορεία), βρόγχωση (σπειροειδής πορεία) και γωνίωση (πτύχωση του αγγείου).
Σκοπός: Η αναρτημένη ανακοίνωση παρουσιάζει την περίπτωση διεγχειρητικής αναγνώρισης μίας σπάνιας ανατομικής παραλλαγής της έσω καρωτίδας στην περιοχή του τραχηλικού επιπέδου ΙΙβ κατά τη διενέργεια λεμφαδενικού καθαρισμού. Επιπλέον, στην παρούσα ανακοίνωση, μέσω συνοπτικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης, γίνεται μνεία στους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης, στις μεθόδους προεγχειρητικής διάγνωσης και στους διεγχειρητικούς χειρισμούς.
Υλικά- Μέθοδος- Αποτελέσματα: Ασθενής 62 ετών με πλακώδες καρκίνωμα χαμηλής διαφοροποίησης στην αριστερή περιοχή του γναθιαίου κυρτώματος και επέκταση στην παρειά και στο σύστοιχο μασητήριο διάστημα και πτερυγογναθιαίο χώρο, υπεβλήθηκε μετά από εισαγωγική χημειοθεραπεία σε ευρεία μονοπαγή (en block) εκτομή, αμφοτερόπλευρο λεμφαδενικό καθαρισμό και αποκατάσταση με μισχωτό κρημνό του σύστοιχου κροταφίτη μυός. Κατά την αφαίρεση του ινολιπώδους παρασκευάσματος στο αριστερό επίπεδο ΙΙβ και την παρασκευή της ινιακής αρτηρίας, διαπιστώθηκε ευμεγέθης κυανέρυθρος σχηματισμός στο έδαφος του αντίστοιχου τριγώνου, ο οποίος έσφυζε κατά την ψηλάφηση. Λόγω της ισχυρής υποψίας για μείζονα αρτηριακό κλάδο, η εν λόγω δομή δεν συμπεριλήφθηκε στο παρασκεύασμα και έγινε άμεσα επιβεβαιωτικός έλεγχος των ήδη προσκομισθέντων αξονικών με τρισδιάστατη ανασύνθεση του αγγείου. Με την υποχρεωτική αφαίρεση της θρομβωμένης έσω σφαγίτιδας, τέθηκε με βεβαιότητα η διάγνωση της έντονης γωνίωσης της έσω καρωτίδας, και η επέμβαση συνεχίσθηκε απρόσκοπτα. Η βιβλιογραφική ανασκόπηση πραγματοποιήθηκε στην ηλεκτρονική βάση
PubMed με τις ακόλουθες λέξεις κλειδιά: internal carotid artery, kinking, coiling, tortuosity, dolichoarteriopathies, neck surgery και looping. Τα άρθρα που αναφέρουν περιπτώσεις με ανατομικές παραλλαγές είναι περισσότερα την τελευταία δεκαετία και αυτό αποδίδεται στις σύγχρονες μεθόδους απεικόνισης και το ανεπτυγμένο αγγειοχειρουργικό ενδιαφέρον.
Συζήτηση-Συμπεράσματα: Η υποψία για δολιχή παραλλαγή της ανατομίας της έσω καρωτίδας μπορεί να τεθεί από το ιστορικό, τις συννοσηρότητες του ασθενούς αλλά και από τις προεγχειρητικές απεικονιστικές εξετάσεις. Η ανασύνθεση εικόνων, ιδιαίτερα στην οβελιαία λήψη, και η τρισδιάστατη απεικόνιση του αγγείου προεγχειρητικά επιβεβαιώνουν ή απορρίπτουν την όποια υποψία. Διεγχειρητικά έχουν προταθεί η επιβεβαίωση των παλμών με ψηλάφηση στο ΙΙβ τραχηλικό επίπεδο, καθώς και η χρήση ειδικών αγκίστρων μαζί με την οπισθιο-πρόσθια τεχνική αφαίρεσης του παρασκευάσματος. Η αναγνώριση και προφύλαξη του αγγείου κατά τους χειρισμούς είναι ύψιστης σημασίας για την αποφυγή μείζονων επιπλοκών.